Geogrid, bazı inşaat mühendisliği uygulamalarda önemli rol oynayan geosentetik bir malzemedir. Bu model deney çalışmasında, geogrid donatının çakıl zeminin yük-oturma davranışına etkisi, iki farklı rölatif sıkılık düzeyinde (~%50 ve ~%90) araştırılmıştır. Çalışmada 600 mm × 1000 mm taban alanına ve 550 mm yüksekliği sahip model deney düzeneği kullanılmıştır. Yükleme ünitesinin kapasitesi 40 ton olup 305 mm çapa sahip dairesel bir çelik bir plaka üzerinden yük zemine aktarılmıştır. Çakıl 3 tabaka halinde (tabandan yukarıya 200, 200,100 mm olacak şekilde) model tankına yerleştirilmiştir. Yükleme 1200 kPa düzeyine kadar kademeli olarak ve gerilme kontrollü olarak uygulanmıştır. Plakanın oturması 2 adet 0,01mm hassaslıklı deformasyon saati üzerinden ölçülmüştür. Her yük kademesinde oturmalar tamamen sönümlenince oturma ölçümleri yapılmıştır.
Çalışmada kulanılan çakılın özgül ağırlığı 2,744 dir. Çakılın minimum ve maksimum boşluk oranları sırasıyla 0,691ve 1,012 olarak elde edilmiştir. Çalışmada çekme dayanımı 40 kN/m olan tek yönlü bir geogrid kullanılmıştır.
Deney sonuçlarına göre en iyi yük-oturma performansı (sabit bir gerilme düzeyi altında en az oturma) yüksek rölatif sıkılıklı (~%90) ve geodrid donatılı numunede elde edilmiştir. Geogrid donatılı ve rölatif sıkılığı düşük numunenin yük-oturma performansı rölatif sıkılığı yüksek donatısız numuneye göre daha düşük elde edilmiştir. Deney sonuçlarından, yük-oturma davranışına rölatif sıkılığın etkisinin daha önemli olduğu anlaşılmaktadır. Son olarak, özellikle yüksek gerilme düzeylerinde, yüksek rölatif sıkılığa sahip numunede geogridin yük-oturma davranışına etkisi ihmal edilebilecek boyutta iken, düşük rölatif sıkılığa sahip numunede geogrid yük-oturma davranışına önemli derecede katkı sağlamaktadır.
(Bu çalışma 1. Sırada yer alan yazarın geosentetik donatının çakıl ve kum zeminlerin yük oturma davranışına etkisinin laboratuvar model deneyleri ile araştırılması isimli tezinden (yüksek lisans tezi) üretilmiştir. ORCID ID: 0000-0001-6359-6874)
Anahtar Kelimeler: Geosentetik, Geogrid, Çakıl, Yük, Oturma
|
